Vandaag overleed op 80-jarige leeftijd Herman Bussemaker, een geboren verteller en de man die de titel ‘Indisch historicus’ op het lijf was geschreven. We gedenken hem met ere.
Door Bert Immerzeel
“Herman Bussemaker (Soerabaja, 1935) groeide op op een sinaasappel- en citroenonderneming boven Batoe, in de dessa Oro-Oro-Ombo. Zijn vader, Hollander, kwam als krijgsgevangene om aan boord van de Yunyo Maru. Zijn moeder, Indisch, runde tijdens Japanse bezetting de onderneming onder Japans toezicht. Tijdens Bersiap verbleven zij onder andere in het Bergenkamp Malang.”
Herman Bussemaker (1935-2015)
Aldus begint de mini-biografie van Herman Bussemaker op de auteurspagina van de Java Post. Herman was net als alle anderen gevraagd om zich te presenteren in ongeveer honderd woorden. Hij had daar duidelijk moeite mee, hij wilde zo véél vertellen. En dus werden het ruim meer dan honderd.
Na een technische loopbaan promoveerde Herman aan de Universiteit van Amsterdam op de geschiedenis van het land waar hij was geboren en opgegroeid. Deze studie zou hem niet meer loslaten. Zijn gave verhalen te vertellen leiden tot meerdere publicaties die inmiddels tot de klassiekers moeten worden gerekend. Vooral zijn Bersiap! Opstand in het Paradijs! (2005) is een unieke bijdrage over een periode waarover weinig werd gepubliceerd.
Hoe meer hij zich ingroef in de geschiedenis van Nederlands-Indië, des te bozer werd hij over het lot van de Indische gemeenschap. Als voorzitter van de KJBB en het Indisch Platform verwoordde hij jarenlang de belangen van de gemeenschap die hem zo na aan het hart lag. Zijn laatste wapenfeit was de publicatie van Indisch Verdriet. Strijd om erkenning (2014), waarin hij de contacten van de Indische Nederlanders met de overheid haarscherp ontleed. De Java Post onderscheidde hem hiervoor met de Gouden Buffel.
We waren het niet altijd eens, en over sommige punten had ik graag langer met hem gedebatteerd. Het bijzondere aan Herman was echter dat hij de discussie nooit ontweek; hij streed met open vizier.
Na een slopende ziekte en maandenlang gedoe met een zuurstofapparaat, is Herman op reis gegaan, voor altijd. Misschien wel terug naar Oro Oro Ombo. Wie zal het zeggen?
We zullen hem missen.
x
Gearchiveerd onder:9. Java Post
