De geschiedenis van Nederlands-Indië en Indonesië moet een prominentere en blijvende plek krijgen in het onderwijs, in musea en in de openbare ruimte. Dat adviseert een commissie onder leiding van oud-minister Jet Bussemaker in een rapport dat vanmiddag aan het kabinet gepresenteerd wordt.
Jet Bussemaker vorig jaar bij de presentatie van plannen voor collectieve erkenning van de Indische gemeenschap in Nederland. Naast haar toenmalig staatssecretaris Paul Blokhuis I(VWS). [ANP]
Door Tonny van der Mee
De commissie ‘Versterking kennis geschiedenis voormalig Nederlands-Indië’ adviseert de overheid hoe in het onderwijs de kennis over de geschiedenis van de 2 miljoen Indische Nederlanders, Molukkers, Papoea’s en Chinezen uit Indonesië kan worden vergroot. Daarnaast kijkt de commissie hoe deze groepen ook in musea en in de openbare ruimte onder een breed publiek meer aandacht kunnen krijgen.
De commissie constateert dat er in het onderwijs al veel lesmateriaal is over Nederlands-Indië en Indonesië, maar dat het vaak versnipperd aan bod komt. Leerkrachten hebben te weinig tijd of er persoonlijk minder affiniteit mee.
Clichés in lesboeken
Daarom adviseert de commissie om deze geschiedenis te verankeren in leerdoelen op basis- en middelbare scholen. Omdat lesboeken vaak blijven hangen in clichés, moet lesmateriaal aan kwaliteitseisen voldoen. Aankomende leerkrachten moeten tijdens de opleiding meer kennis en vaardigheden krijgen om de complexe geschiedenis van Nederlands-Indië en de doorwerking ervan in de klas te kunnen bespreken.
Verder constateert de commissie dat in musea en culturele instellingen tentoonstellingen vaak tijdelijk zijn. Daarom zou er een co-curator moeten komen die alle museumcollecties beter toegankelijk en zichtbaar maakt. Zo pleit de commissie ervoor om in het nog op te richten Slavernijmuseum ook aandacht te besteden aan de slavernij in Nederlands-Indië. Een digitaal platform moet bijdragen aan betere toegankelijkheid en uitwisseling van kennis en materiaal.
Begrip en erkenning
Dit alles moet bijdragen aan meer begrip en erkenning voor deze gemeenschappen. ,,Het is belangrijk in het kader van de collectieve erkenning dat al deze verhalen worden verteld’’, zegt commissievoorzitter Jet Bussemaker, dochter van een Indische Nederlander die de Japanse bezetting en een Jappenkamp overleefde.
,,Tegelijk is de koloniale geschiedenis óók de geschiedenis van ons allemaal. Dat besef is de laatste jaren al gegroeid rondom de Trans-Atlantische slavenhandel, en dat debat wordt ook steeds meer gevoerd met betrekking tot de geschiedenis van Nederlands-Indië en Indonesië. Door dit verhaal beter te vertellen en de verschillende perspectieven te delen met elkaar, ontstaat ruimte voor begrip, erkenning en dialoog.’’
Het rapport ‘Deel en verbind’ wordt vanmiddag in Museum Sophiahof in Den Haag gepresenteerd aan staatssecretaris Maarten van Ooijen (VWS).
Dit artikel verscheen eerder in het AD, 8 februari 2023.