‘Oorlog! Van Indië tot Indonesië’

Bronbeek opent nieuwe expositie

Het Van Heutsz monument in Jakarta was een topstuk van de Nederlandse beeldhouwkunst door Dudok en Van den Eijnde. In 1953 werd het gesloopt. Behoudsmedewerker Robert Elbersen van het Bronbeekmuseum haalde in Engeland de brokstukken van het monument op. Ze zijn een schenking van mevrouw Koosje van der Peijl-Noltes en Gerard Hoogland. Ze zullen te zien zijn in de expositie ‘Oorlog! Van Indië tot Indonesië 1945/1950’

Van Heutsz monument, Batavia, ca. 1945

Het monument is vanaf de ideevorming in 1924 tot en met de sloop omstreden geweest. Johannes Benedictus van Heutsz (1851-1924) was de commandant van het KNIL, die hard optrad tegen de guerrilla in Indië. Mede door zijn optreden werden orde, rust en welvaart gebracht. Onder zijn gezag werd Nederlands-Indië een politieke eenheid. De discussie of hij een held of schurk was, wordt tot heden zowel in Indonesië en Nederland gevoerd. 

Brokstukken Van Heutsz monument in tuin

Welke reis legde de monumentale brokstukken af? De vader van Koosje van der Peijl-Nolte reed tijdens de Bersiap in Jakarta langs het Van Heutszmonument. Hij zag dat pemoeda’s bezig waren het beeld op te blazen. Hij stapte uit en vroeg om een aantal hoofden van het beeld te behouden. In ruil voor sigaretten nam hij de stukken mee. De beelden lagen daarna een tijd bij Koosjes moeder in de tuin in Indonesië. Toen zij hertrouwde met de heer W.H.Hoogland en en zij naar Nederland verhuisden namen ze de stukken mee. Zij zagen de waarde van het monument in en waren verheugd dat er iets van over was gebleven. Daarna gingen de beelden met Koosje mee naar Engeland omdat ze het mooi in de tuin vond staan. Daar hebben ze 46 jaar in hun tuin in Londen gelegen.

Op de foto’s zie je we het monument in verschillende fases: in volle glorie voor de oorlog, kort na de Proklamasi in 1945 en tot slot de brokstukken zoals ze in Londen in de tuin lagen bij Koosje van der Peijl-Noltes en haar man.

Expositie

Met de expositie ‘Oorlog! Van Indië tot Indonesië’, vandaag geopend,  wil het museum 70 jaar na dato de dekolonisatieperiode vanaf 1945 in perspectief plaatsen. Ook het complexe verhaal en de positie van het KNIL komt ruimschoots aan bod. Voor bezoekers is er een gratis tentoonstellingskrant, met historische achtergronden en praktische hulp bij het vinden van informatie over de eigen familie.

De expositie duurt tot en met 3 januari 2016. In de loop van dit jaar worden verschillende activiteiten rondom dekolonisatie ontplooid.

x