‘De brug over de de rivier Kwai heeft nooit bestaan’, kopte de Spaanse kwaliteitskrant El Pais kort geleden. Volgens het blad was sprake van een verzinsel, handig gebruikt door de commercie. Is dit wel juist? Wat is de waarheid? Java Post gaat op zoek naar het antwoord.
De brug over de rivier Kwai, uit de gelijknamige film van David Lean.
Door Bert Immerzeel
Een korte vertaling van het artikel in El Pais, 12 augustus 2017:
“Van de beroemde oorlogsbruggen weten we dat die bij Remagen niet meer bestaat. De conclusie met betrekking tot de brug over de rivier de Kwai lijkt vreemder: deze brug heeft nooit bestaan. En tóch, raar maar waar, je kunt hem bezoeken.
Het boek van Pierre Boule
De brug over de rivier de Kwai, die van de film van David Lean uit 1957, is eigenlijk een verzinsel van de auteur van het boek waarop de film is gebaseerd, Le pont de la rivière Kwai (1952), van de Fransman Pierre Boulle. De brug heeft nooit bestaan, maar werd toch, dank zij het verlangen van vele filmfans, uiteindelijk gematerialiseerd.
Over de Kwai (Khwae in het Thai) lag geen enkele brug die voldoende leek op die in de film. Omdat vele reizigers op zoek gingen naar de brug, en de Thaise overheid besefte dat hier geld te verdienen was, werd een mooie brug uit de Tweede Wereldoorlog over de Mae Klong aangewezen als zijnde de bewuste brug, en werd de naam van de rivier veranderd in Kwai.
De 346 meter lange brug die de reiziger nu kan bezoeken na een comfortabele reis vanuit Bangkok, in de buurt van Kanchanaburi, is een metalen brug die de Japanners vanuit Java hadden gebracht. Tijdens de oorlog lag deze naast een andere houten brug die door krijgsgevangenen was gebouwd en die nogal leek op de versie uit de film. Beide bruggen werden door de Britten in 1945 gebombardeerd; alleen de metalen brug werd later hersteld.”
Op de voorgrond de (gebombardeerde en nog niet herstelde) metalen spoorbrug. Op de achtergrond de (niet meer bestaande) houten hulpbrug.
Aldus El Pais. Een opmerkelijk bericht. Is de werkelijkheid hier volledig aangepast aan de fictie? In de toeristische lectuur wordt er wat vaag over gedaan, of op zijn minst de indruk gewekt dat de huidige toeristische attractie de échte brug over de Kwai is, de brug uit de film:
“De Bridge on the River Kwai ligt ongeveer 5 kilometer van het centrum van Kanchanaburi en is het originele exemplaar.”(Thailandtotaal.nl)
“In 1945 werden de bruggen vernietigd door bombardementen van de geallieerden. Later is de stalen brug weer in ere hersteld en wordt het tot op de dag van vandaag nog steeds gebruikt door lokale treinen. Je kunt er gewoon overheen wandelen en rustig foto’s maken.” (www.tipsthailand.nl)
“Deze brug van beton en staal is wereldberoemd geworden door de speelfilm The Bridge on the River Kwai uit 1957 en is vandaag de dag nog steeds in gebruik.” (www.expedia.nl)
Natuurlijk heeft de reissector er baat bij om een beetje vaag te doen over de werkelijke aard van de brug. En helemaal onjuist is het nu ook weer niet, wat op deze sites wordt geschreven. De huidige brug die wordt verkocht als ‘Bridge over the River Kwai´ maakte wel degelijk deel uit van de dodenspoorlijn. Hij heeft echter weinig te maken met het verhaal van Boulle, en niets met de filmversie van David Lean, waarvoor overigens opnamen werden gemaakt in Ceylon.
In Wikipedia lezen we, – en deze versie mag als waar worden aangemerkt -, dat de brug die in het boek is beschreven, over de ‘rivier Kwai’, niet echt is. “De schrijver Pierre Boulle is nooit in de buurt van de brug geweest. Hij wist echter dat de ‘dodenspoorlijn’ parallel aan de rivier de Kwae liep en hij nam daarom aan dat het de Kwae was waar net ten noorden van Kanchanaburi de oversteek werd gemaakt. Dit was een onjuiste veronderstelling. De brug lag in werkelijkheid over de Mae Klong rivier. (…) In feite zijn er twee bruggen gebouwd: een tijdelijke houten brug (voltooid februari 1943) en een permanente staal- / betonbrug een paar maanden later (juni ´43). Beide bruggen werden twee jaar gebruikt, tot ze door de geallieerde bombardementen werden vernietigd. De stalen brug werd gerepareerd en is nog steeds in gebruik.”
Toen de Thaise overheid in 1960 besloot om de rivier te hernoemen, zal het voor de Thailanders even wennen zijn geweest. ´Khwae/Kwai´ betekent namelijk rivier in het Thais. De Mae Klong werd dus voor het gemak, of voor de centen, omgedoopt in ´rivier Rivier´. Zoiets. Het was een goede beslissing. Inmiddels kan Kanchanaburi en omgeving, waaronder de brug, rekenen op zo´n drie miljoen bezoekers per jaar.
De titel van het El Pais-artikel, ´De brug over de rivier Kwai heeft nooit bestaan´, is verwarrend. Als onder ‘De brug over de rivier Kwai’ de brug uit de film wordt bedoeld, dan is deze titel juist.
Echter, als verwezen wordt naar de huidige toeristische attractie, dan is de titel onjuist. Direct onder de titel staat namelijk een afbeelding van die zelfde door dwangarbeiders aangelegde spoorbrug. En dús moeten we het artikel zó interpreteren dat het over díe brug gaat. En dus luidt onze conclusie met betrekking tot de titel: grotendeels onwaar.
x
De oorspronkelijke houten brug bij Kanchanaburi, tijdens de aanleg.
De oorspronkelijke houten brug, na voltooiing.
Luchtfoto van beide bruggen. Midden boven het dwangarbeiderskamp Ta Markan.
Kanchanaburi en omgeving. De rivier linksboven heette voorheen Mae Klong, en thans Khwae Yai (Grote Kwai)
De spoorbrug thans
Gearchiveerd onder:9. Java Post
